Nasze domy są dzisiaj nasycone czułym na przepięcia sprzętem elektronicznym: telewizorami, radioodbiornikami, komputerami. W podzespoły elektroniczne są wyposażone także inne urządzenia, np. pralka, zmywarka, chłodziarka czy zamrażarka. Wszystkie one są podatne na uszkodzenia wywołane przepięciami powstającymi w instalacji elektrycznej z której są zasilane, nie tylko tymi pochodzenia burzowego, ale także wywołanymi czynnościami łączeniowymi w sieci zasilającej budynek. Warto, więc zainwestować w skuteczną instalację odgromową i ochronę przeciwprzepięciową. Dzięki ogranicznikom przepięć prądy większe niż normalne prądy robocze trafiają nie do domowej instalacji elektrycznej, lecz do uziomu.
Ograniczniki dzieli się na kilka klas :
- Ograniczniki typu 1 (klasa B) umieszcza się w złączu budynku. W zależności od rodzaju sieci zasilającej są to trzy lub cztery ograniczniki. W sieciach czteroprzewodowych ze wspólnym przewodem PEN instaluje się trzy aparaty. W sieci TN-S – pięcioprzewodowej, z odrębnymi przewodami PE i N – cztery.
- Ograniczniki typu 2 (klasa C) instaluje się w rozdzielnicy budynku. Powinny być umieszczone przed głównym wyłącznikiem różnicowoprądowym, a nie za nim. Wyłącznik różnicowoprądowy znajdujący się przed ochronnikami nie jest chroniony przed udarem prądowym.
- Ograniczniki typu 3 (klasa D) umieszcza się bezpośrednio przy chronionych odbiornikach, ewentualnie w rozdzielnicy, jeżeli jest usytuowana w ich pobliżu. Mogą być montowane w puszkach i listwach oraz kanałach instalacyjnych, włączane do gniazd wtykowych, a także wbudowane w listwy zasilające sprzęt komputerowy lub radiowo-telewizyjny. Jeśli jednak będą jedynym typem ograniczników w danej instalacji, nie zapewniają pełnej ochrony sprzętów elektronicznych.
Można również zastosować aparaty zespolone typu 1 + 2 (klasa B + C). Instaluje się je w rozdzielnicy budynku. Takie rozwiązanie doskonale nadaje się do niewielkich budynków mieszkalnych. Jeżeli odrębne ochronniki typu 1 i 2 są blisko siebie, trzeba zamontować dławiki odsprzęgające.
Ogranicznik klasy C można stosować, nie poprzedzając go ogranicznikiem B, jeśli nie ma niebezpieczeństwa uderzenia pioruna bezpośrednio w budynek lub linię zasilającą (jest kablowa).
O wyborze typów ograniczników przepięciowych i ich parametrach decydują między innymi:
- częstotliwość wyładowań atmosferycznych na danym terenie,
- typ układu sieciowego (energetycznego), z którego jest zasilany chroniony budynek,
- topografia terenu (budynki położone na wzniesieniach są bardziej narażone na uderzenie pioruna),
- położenie budynku w stosunku do innych obiektów (w promieniu do około 50 m), na przykład budynków wyposażonych w instalację odgromową lub wysokich (powyżej 20 m) masztów, drzew, kominów itp.,
- wyposażenie budynku w ochronę zewnętrzną lub brak takiej ochrony,
- rodzaj sprzętów podlegających ochronie.
Aby ochrona była skuteczna należy wykonać połączenia wyrównawcze pomiędzy wszystkimi metalowymi rurociągami a kablem sieci energetycznej oraz połączyć je z szyną uziemiającą budynku.
Połączenia wyrównawcze oraz montaż aparatury i jej podłączenie powinien wykonać specjalista elektryk z uprawnieniami do pracy przy instalacjach elektrycznych do 1 kV. Niewłaściwie dobrana lub zainstalowana ochrona przeciwprzepięciowa nie tylko nie spełni pokładanych w niej nadziei, ale może spowodować poważne szkody. Dobór i rozmieszczenie ograniczników przepięć zależą między innymi od typu budynku i rodzaju przyłącza.
Opublikowano:
